ΕΤΗΣΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΙΛΙΟΥ ΜΕΛΑΘΡΟΝ, ΚΥΡΙΑΚΗ 18 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2024

 

ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ 2023

 

Αγαπητά μέλη,

Με χαρά σας καλωσορίζουμε στην Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευσή μας.

Το 2023 ήταν η τρίτη και τελευταία χρονιά της θητείας του Διοικητικού Συμβουλίου, που αναδείχτηκε από τις αρχαιρεσίες της 28ης Δεκεμβρίου 2020. Σήμερα στη συνέχεια αυτού του απολογισμού θα ψηφίσουμε το νέο Διοικητικό Συμβούλιο., που θα αναλάβει τα ηνία του Σωματείου για την τριετία 2024-2027.

Η σύνθεση του παρόντος Διοικητικού Συμβουλίου έχει ως εξής:

Πρόεδρος: Παναγιώτης Τσέλεκας

Αντιπρόεδρος Α΄: Χρυσαυγή (Ηώς) Τσούρτη

Αντιπρόεδρος Β΄: Ασημίνα (Μίνα) Γαλάνη – Κρίκου

Γενική Γραμματέας : Ιωάννα Κολτσίδα-Μακρή

Ειδική Γραμματέας: Ευτέρπη Ράλλη

Ταμίας: Αντωνία Νικολακοπούλου

Μέλη: Ελένη Γκίνη-Τσοφοπούλου, Ελένη Πουρνάρα-Καρκαζή, Χαρίκλεια Παπαγεωργιάδου

Εξελεγκτική Επιτροπή: Κωνσταντίνος Αναγνωστόπουλος, Δημήτριος Δούκας, Αικατερίνη Χαλικιά.

Αναπληρωματικά μέλη: Ειρήνη Γρατσία, Ασπασία Ραπτάκη, Ηλέκτρα Ανδρεάδη, Αικατερίνη Καλαντζή

Το Σωματείο μας ιδρύθηκε το 1992 με πρωτοβουλία της Μάντως Οικονομίδου, λίγο πριν εκείνη συνταξιοδοτηθεί και εν όψει της επικείμενης μεταστέγασης του Μουσείου στο Ιλίου Μέλαθρον. Κύριος στόχος του και πάντα εστιασμένος στο Μουσείο, ήταν να καλύπτονται οι ανάγκες του για την διευκόλυνση του έργου του και της λειτουργίας του, στόχος ο οποίος υλοποιείται ανελλιπώς και επιτυχώς μέχρι σήμερα, επί 31 συναπτά έτη.

Το Σωματείο διέγραψε μια λαμπρή πορεία δραστηριοτήτων, αφού ευτύχησε να έχει όχι μόνο ως μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων του, αλλά και ως απλά μέλη του, προσωπικότητες της επιστημονικής κοινότητας και του ευρύτερου κοινωνικού χώρου.

Εκτός από τις εκπαιδευτικές ξεναγήσεις, εκδρομές και διαλέξεις, κορυφαίες δραστηριότητές του είναι οι Επιστημονικές Συναντήσεις. Αντικείμενο αυτών των συναντήσεων είναι η διαχρονική παρουσία του νομίσματος σε μεγάλες γεωγραφικές περιφέρειες της επικράτειας, όπως η Μακεδονία, τα νησιά του Αιγαίου και η Πελοπόννησος. Αλλά και εκδηλώσεις στη μνήμη των διακεκριμένων νομισματολόγων Μάντως Οικονομίδου, Βάσως Πέννα και Γιάννη Τουράτσογλου.

Τα Πρακτικά όλων αυτών των Επιστημονικών Συναντήσεων, που αποτελούν και εκδόσεις αναφοράς, καταγράφηκαν στους τόμους της σειράς ΟΒΟΛΟΣ, οι οποίοι στο σύνολό τους έχουν φθάσει τον αριθμό 15 και σύντομα δημοσιεύεται και ο 16^ος τόμος της σειράς.

Το 2023 ήταν η δεύτερη χρονιά κατά τη διάρκεια της οποίας προσπαθήσαμε να επανέλθουμε με αργά, αλλά σταθερά βήματα, στην προ κοροναϊού κανονικότητα. Συνεχίσαμε με επιτυχία την καινοτομία των διαδικτυακών συναντήσεων, τις οποίες αρχίσαμε να εφαρμόζουμε το 2021, εφόσον δεν υπήρχε η δυνατότητα άμεσης επαφής με τα μέλη μας, λόγω της υποχρεωτικής τήρησης του ισχύοντος υγειονομικού πρωτοκόλλου.

Την Δευτέρα, 3 Απριλίου, η Άννα Μιχαηλίδου, Ομότιμη Διευθύντρια Ερευνών, του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, μας μίλησε διαδικτυακά με θέμα: «Το χρήμα στις εμπορικές συναλλαγές πριν από την επινόηση του νομίσματος: παραδείγματα από την προνομισματική οικονομία της εποχής του Χαλκού».

Την Δευτέρα, 22 Μαΐου, η Αναστασία Γιαγκάκη, Διευθύντρια Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, μας μίλησε, επίσης διαδικτυακά, με το θέμα: «Η μελέτη της μεσοβυζαντινής και υστεροβυζαντινής κεραμικής και ο ρόλος της στη διερεύνηση πτυχών εμπορικής δραστηριότητας».

Τις διαλέξεις του Φθινόπωρου ευτυχήσαμε να απολαύσουμε και δια ζώσης, δεδομένης της απουσίας μέτρων υγειονομικού πρωτοκόλλου.

Την Τρίτη, 17 Οκτωβρίου, η δρ. Σοφία Ματθαίου, Διευθύντρια Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και η δρ. Αθηνά Χατζηδημητρίου, Προϊσταμένη του Ιστορικού Αρχείου Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεων της Διεύθυνσης Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, μας ανέπτυξαν το θέμα: «Οι αρχαιότητες στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης: το θεσμικό πλαίσιο και παραδείγματα από τον νησιωτικό χώρο». Η διάλεξη πραγματοποιήθηκε σε υβριδική μορφή στην Αίθουσα Σεμιναρίων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.

Την Τρίτη, 28 Νοεμβρίου, η δρ. Δήμητρα Τσαγκάρη, Επιμελήτρια της Νομισματικής Συλλογής της Alpha Bank, μας μίλησε πολύ γλαφυρά για τις: «Μνήμες της Ελληνικής Επανάστασης στα νομίσματα του νεότερου Ελληνικού Κράτους». Και αυτή διάλεξη πραγματοποιήθηκε σε υβριδική μορφή στην Αίθουσα Σεμιναρίων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.

Σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς πραγματοποιήσαμε εκπαιδευτικές εκδρομές και επισκέψεις σε Μουσεία και Αρχαιολογικούς χώρους, όπως περιγράφονται παρακάτω:

Την Πέμπτη 19 Ιανουαρίου, ξεναγηθήκαμε στο Μουσείο Μπενάκη, στην πολύ ενδιαφέρουσα περιοδική έκθεση με τίτλο: «Μικρά Ασία: Λάμψη – Καταστροφή – Ξεριζωμός – Δημιουργία». Μέσα από τον πλούτο του αρχειακού υλικού, των κειμηλίων και των έργων τέχνης που παρουσιάστηκαν στη μεγάλη επετειακή έκθεση ο πολύχρωμος κόσμος της Μικράς Ασίας ξεδιπλώθηκε με ενάργεια. Ένας τόπος γόνιμης συνύπαρξης διαφορετικών πολιτισμών, διαμορφωμένος μέσα από συνεχείς μετακινήσεις πληθυσμών και από την πολυτάραχη ζωή τριών μεγάλων αυτοκρατοριών. Τόπος μεγάλης οικονομικής δραστηριότητας και πνευματικής άνθησης, τόπος αδιατάραχτων παραδόσεων αλλά και δραματικών ανατροπών, αιματηρών συγκρούσεων, βίας και απώλειας.

Την Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου, ξεναγηθήκαμε από την αρχαιολόγο Φαίδρα Καλαφάτη στο Μέγαρο Τσίλερ του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου στην οδό Μαυρομιχάλη. Το κομψό αυτό οικοδόμημα κτίστηκε από τον Ερνέστο Τσίλερ το 1882 και φιλοξενεί τη σπουδαία συλλογή Λοβέρδου. Εδώ ζούσε ο σπουδαίος Γερμανός αρχιτέκτονας για 50 χρόνια περίπου, μέχρι το 1912. Στη συνέχεια το αγόρασε ο Διονύσιος Λοβέρδος, που το αξιοποίησε ως οικία και μουσείο για την πλούσια συλλογή του με περισσότερα από 600 εκθέματα. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες και πιο σημαντικές συλλογές έργων μεταβυζαντινής θρησκευτικής τέχνης στην Ελλάδα.

Την Πέμπτη 16 Μαρτίου, ξεναγηθήκαμε στο Μουσείο Φιλελληνισμού στο Ψυχικό. Η έκθεση στεγάζεται σε ιδιόκτητο κτήριο 4 ορόφων με θέματα αφιερωμένα στην αρχαιολατρία και την υιοθέτηση της κλασικής παιδείας από την Αναγέννηση έως τον 19ο αιώνα. Προβάλλει την εξιδανικευμένη Ελλάδα, όπως την είδαν και την ανέδειξαν οι Φιλέλληνες καλλιτέχνες, τον φιλελληνισμό κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης και την συνεισφορά των Φιλελλήνων στο αγώνα για την απελευθέρωση της Ελλάδος.

Την Πέμπτη 6 Απριλίου, επισκεφτήκαμε το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιώς και ξεναγηθήκαμε στην περιοδική έκθεση «Φαληρόθεν: Ανάμεσα σε δύο κόσμους», η οποία περιελάμβανε ορισμένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της σωστικής ανασκαφής του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο Δέλτα Φαλήρου. Η έκθεση προέβαλε την σημασία ενός εκτεταμένου στον χώρο και τον χρόνο παράκτιου νεκροταφείου, το οποίο προσέφερε στο κοινό εικόνες και δεδομένα της αθηναϊκής κοινωνίας των αρχαϊκών, κατά κύριο λόγο χρόνων, ως αντανάκλαση της σφύζουσας ζωής πόλης, στην οποία χαλκεύτηκαν οι ιδέες που οδήγησαν σε πολιτικές εξελίξεις και τελικά στη Δημοκρατία.

Την Κυριακή 14 Μαΐου, επισκεφτήκαμε τον αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο της Ελευσίνας και ξεναγηθήκαμε από την Επίτιμη Έφορο Αρχαιοτήτων Καλλιόπη Παπαγγελή. Η νέα έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου υλοποιήθηκε επ’ ευκαιρία της ανάδειξης της Ελευσίνας, ως πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης. Το Ιερό στην Ελευσίνα υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα λατρευτικά κέντρα της αρχαιότητας. Σε αυτό λατρευόταν η Δήμητρα, θεά της φύσης, της γεωργίας και της αγροτικής ζωής, μαζί με την Κόρη της, την Περσεφόνη. Η Ελευσίνα, πόλη γεμάτη αντιθέσεις, πόλη ιερή κατά την αρχαιότητα, βιομηχανική κατά τον 20ό αιώνα, κακοποιημένη άναρχα από τη βάναυση ανάπτυξη, διατηρεί ακόμη, αινιγματικά γόνιμο και ποιητικό, το βίωμα μιας συνύπαρξης της αρχαίας θρησκείας με τη χριστιανική και του ειδυλλιακού αττικού τοπίου με τον βιομηχανικό βανδαλισμό.

Την Κυριακή, 22 Οκτωβρίου, ξεναγηθήκαμε στον Αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο της Νεμέας. Η αρχαία Νεμέα είναι ένας από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Πελοποννήσου. Το ιερό του Διός αναπτύχθηκε στις αρχές του 6ου αι. π. Χ. σε μία περιοχή όπου μαρτυρείται ανθρώπινη δραστηριότητα από τα προϊστορικά χρόνια με την καθιέρωση των Νέμεων, αθλητικών αγώνων ως μέρος του κύκλου των εορτών προς τιμήν του θεού.

Επειδή η ευρύτερη περιοχή της Νεμέας αποτελεί τη μεγαλύτερη αμπελουργική ζώνη της Ελλάδας στην οποία παράγονται τα ονομαστά κρασιά Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας, επισκεφθήκαμε και το οινοποιείο Παλυβού, όπου είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τον τρόπο παρασκευής αυτών των κρασιών και να κάνουμε γευσιγνωσία στην αυλή του οινοποιείου. Την ίδια μέρα επισκεφθήκαμε και το πολύ ενδιαφέρον ιδιωτικό μουσείο μελιού Άξιον Εστί στο Πανόραμα Αργολίδας, όπου μάθαμε τον τρόπο παρασκευής του προϊόντος και την ιστορία της μελισσοκομίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, σε μια πολύ ενδιαφέρουσα και άκρως εκπαιδευτική έκθεση εργαλείων και αντικειμένων μελισσουργίας με κατατοπιστικές πινακίδες.

Την Πέμπτη, 14 Δεκεμβρίου, επισκεφθήκαμε την Εστία Νέας Σμύρνης, όπου ξεναγηθήκαμε από τις κυρίες Θέμιδα Παπαδοπούλου και Γεωργία Σιβρή. H Εστία Νέας Σμύρνης είναι πολιτιστικό ίδρυμα, με έδρα τη Νέα Σμύρνη, που ιδρύθηκε το 1930. Οι στόχοι και οι δράσεις του αφορούν τη διάσωση, τη συλλογή και τη μελέτη υλικού σχετικού με τον Ελληνισμό της Μικρασίας, της Κωνσταντινούπολης, του Πόντου και της Θράκης, Στο εμβληματικό Μέγαρο της Εστίας στην πλατεία Χρυσοστόμου Σμύρνης λειτουργούν μουσεία με πολύτιμα κειμήλια τέχνης, αλλά και στοιχεία από την μακραίωνη διαδρομή του Ελληνισμού στις Αλλοτινές Πατρίδες.

Την ετήσια Γενική μας Συνέλευση πραγματοποιήσαμε την Κυριακή 19 Μαρτίου στην αίθουσα των Εσπερίδων του Ιλίου Μελάθρου. Η εκδήλωση πλαισιώθηκε από την πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία του πρώην Διευθυντή του Νομισματικού Μουσείου και νυν Γενικού Διευθυντή Σύγχρονου Πολιτισμού Δρ. Γεωργίου Κακαβά, με θέμα: «Συμμετοχή του Νομισματικού Μουσείου στην Έκθεση Οικουμένης Αντίδωρον στο νέο Πολυκεντρικό Μουσείο Αιγών».

Τη χρονιά που μας πέρασε είχαμε και μια σημαντική απώλεια στη διεθνή νομισματική κοινότητα, καθώς απεβίωσε ο διακεκριμένος νομισματολόγος και επί 11 χρόνια Διευθυντής της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Olivier Picard. Οι Φίλοι του Νομισματικού Μουσείου θα θυμούνται πάντα την ευγενή παρουσία του και την ενεργή συμμετοχή του στις επιστημονικές δράσεις του Σωματείου.

Επ’ ευκαιρία της Γενικής Συνέλευσης καλωσορίζουμε τα 10 νέα μέλη μας που ενεγράφησαν στο Σωματείο την περασμένη χρονιά: Ναυσικά Πανσελήνου, Χαρίκλεια Κοιλάκου, Βασιλική Παχώμη Κωνσταντίνος Ίφος, Αριάδνη Σακαλή, Ηλίας-Δήμος Δημόπουλος, Τέρρυ Φουρτούνη, Ρόζα Προσκυνητοπούλου, Δημήτρης Ραψωματιώτης, Γεώργιος Ξηρός.

Για τα οικονομικά του Σωματείου θα ακολουθήσει αναλυτική έκθεση από την Εξελεγκτική μας Επιτροπή και την Ταμία μας. Θα ήθελα ωστόσο να ενημερώσω το σώμα επιγραμματικά ότι καλύψαμε ανελλιπώς τις ανάγκες του Μουσείου, όντας ενεργοί αρωγοί του όποτε μας ζητήθηκε, προσφέροντας φέτος σχεδόν 4000 ευρώ, ποσό που ξεπέρασε κατά πολύ τα ποσά προηγουμένων ετών!

Στη σημερινή Γ. Σ. αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω από καρδιάς τρεις αγαπημένες μου φίλες και συνεργάτιδες, που δεν είναι αυτή τη φορά υποψήφιες  στο νέο Δ.Σ. του Συλλόγου μας: την Ηώ Τσούρτη, επί σειρά ετών  Γ. Γ. και Πρόεδρο του Συλλόγου, την Ελένη Καρκαζή, μέλος και μεγάλη χορηγό του Συλλόγου, την Χαρίκλεια Παπαγεωργιάδου, μέλος του Δ. Σ. τα τρία τελευταία χρόνια. Η προσφορά τους υπήρξε πολύτιμη όλα αυτά τα χρόνια που διανύσαμε μαζί σε μια κοινή προσπάθεια να αναδείξουμε, να προβάλλουμε και να υποστηρίξουμε το έργο του Ν. Μ., συνεχίζοντας το όραμα της αξέχαστης Μάντως Οικονομίδου.

 

Θα κλείσω την έκθεσή μου απευθύνοντας θερμές ευχαριστίες στον Γενικό Διευθυντή Σύγχρονου Πολιτισμού δρ. Γεώργιο Κακαβά για την εποικοδομητική συνεργασία μας και τη φιλοξενία που μας παρείχε τα 11 χρόνια, που διετέλεσε διευθυντής του Νομισματικού Μουσείου. Να ευχαριστήσω ακόμα την Αναπληρώτρια Διευθύντρια του Μουσείου κυρία Αναστασία Ράμμου για την θερμή υποδοχή που μας επιφύλαξε επί τη αναλήψει των καθηκόντων της.

Θερμά επίσης ευχαριστώ τα μέλη της Ε. Ε. την κ. Αικατερίνη Χαλικιά και τους κ. κ. Κωνσταντίνο Αναγνωστόπουλο και Δημήτριο Δούκα για τον ενδελεχή έλεγχο των οικονομικών μας.

Να ευχαριστήσω ακόμη την κ. Αλεξάνδρα Γκίνη για την γραμματειακή υποστήριξη που μας παρείχε επί 9 μήνες, καθώς και τη νέα μας γραμματέα κ. Ερνεστίνα Καρυστιναίου, που πρόσφατα πήρε την σκυτάλη από την κ. Γκίνη.

Τέλος θα ήθελα να πω χίλια ευχαριστώ σε σας τα μέλη μας, που με τη δυναμική σας παρουσία συμβάλλετε αποτελεσματικά στην υποστήριξη του έργου μας και την προβολή του Νομισματικού Μουσείου. Χωρίς τη δική σας συμβολή τίποτα δεν μπορούμε να πετύχουμε!

Με την ελπίδα ότι και η φετινή χρονιά θα είναι δημιουργική για όλους μας σας ευχόμαστε ολόψυχα υγεία και δύναμη!

 

Η Γενική Γραμματέας

 

Ιωάννα Κολτσίδα-Μακρή